gut-health.eu

Chrząstka stawowa jest jedną z odmian tkanki łącznej i pełni bardzo ważną rolę w pracy stawu kolanowego. Działa zapobiegawczo w przypadku ścierania się kości, cechuje się dużą odpornością na tarcie oraz znacznie ułatwia poślizg. Uszkodzenie chrząstki stawowej dotyczy najczęściej osób starszych, czego przyczyną są powstałe zmiany zwyrodnieniowe, a także młodych osób uprawiających sport, u których nastąpiły sportowe kontuzje kolana, obejmujące uszkodzenia chrząstki. Jak przebiega leczenie tego problemu i co obejmuje rehabilitacja urazów chrząstki stawowej?

Jaką rolę pełni chrząstka stawowa?

Głównym zadaniem chrząstki stawowej jest podpora całego stawu kolanowego, która obejmuje: amortyzację wstrząsów, które następują podczas poruszania się (chód, bieg, wykonywanie podskoków i zeskoków), ułatwianie poruszania się kości w stawie (np. ślizg), funkcję zapobiegawczą ścierania się kości.

Co może powodować urazy chrząstki stawowej?

Głównymi przyczynami wystąpienia uszkodzenia tkanki stawowej są: powtarzające się urazy całego stawu kolanowego (mogą być spowodowane uprawianiem sportu), niewyleczone urazy stawu kolanowego, które wpływają na powstawanie zmian w jego pracy, zaburzenia osi kończyny, regularne obciążenia stawu (np. nie przeprowadzanie rozgrzewki przed aktywnością fizyczną), mikrouszkodzenia chrząstki stawowej (regularnie powtarzające się), mało aktywny tryb życia, duża nadwaga i otyłość (powodująca obciążenie stawu), niestabilność stawu, której powodem może być uszkodzenie więzadeł lub usunięcie amortyzatora.

Jakie są objawy uszkodzenia chrząstki stawowej?

Uszkodzenie chrząstki stawowej zazwyczaj nie wykazuje żadnych charakterystycznych objawów chorobowych. Przyczyną jest fakt, iż pojawiający się silny ból podczas poruszania się, wystąpienie opuchlizny i zblokowanie się stawu kolanowego mogą również świadczyć o powstaniu urazu innego elementu stawu kolanowego lub wystąpieniu schorzeń i zwyrodnień.

W celu diagnostyki urazu chrząstki przeprowadza się badanie RTG oraz rezonans magnetyczny, jednak najbardziej szczegółowym i najpewniejszym sposobem wykrycia uszkodzenia jest artroskopia diagnostyczna stawu kolanowego – inaczej artroskopia kolana (więcej o artroskopii kolana tutaj), dzięki której możliwe jest dokładne zobrazowanie miejsca, głębokości, szerokości oraz stopnia powstałego defektu.

Uszkodzenia chrząstki stawowej, które zostają wykryte za pomocą artroskopu to:

• I stopnia– uraz, podczas którego chrząstka posiada prawidłową powierzchnię, ale jest zbyt miękka
• II stopnia– uraz, w przypadku którego chrząstka traci gładkość, co spowodowane jest defektem warstwy powierzchniowej
• III stopnia– uraz, podczas którego następuje pęknięcie głębokiej warstwy chrząstki stawowej, ale nie dochodzi ono do powierzchni kości
• IV stopnia– uraz, w którym zaobserwowano elementy kostne, których nie pokrywa chrząstka

/ul>



Leczenie urazów chrząstki stawowej

W sytuacji, gdy u pacjenta wystąpi uszkodzenie III lub IV stopnia, niezbędne jest przeprowadzenie leczenia chirurgicznego. Najczęściej stosowanymi metodami operacyjnymi są:

Mikrozłamanie – Jest to zabieg, do którego wykorzystuje się technikę artroskopową. Polega on na wierceniu warstwy podchrzęstnej kości (zazwyczaj na głębokość 4 mm.) Proces ten powoduje wydalanie się krwi i szpiku kostnego, wraz z zawartością komórek macierzystych. Najważniejszym działaniem, które umożliwia likwidację defektu jest wytworzenie się skrzepu z krwi oraz zamiana komórek macierzystych w tkankę chrzęstną i zaaplikowanie w miejsce uszkodzonego elementu.

Przeszczepy chrząstki stawowej – Do przeprowadzenia zabiegu niezbędne jest pobranie materiału od pacjenta lub dawcy. Komórki mogą zostać pobrane z najmniej obciążonych urazem części chrząstki stawu. Istotnym działaniem jest mrożenie komórek, które przeprowadza się poza ciałem pacjenta oraz wszczepienie ich w miejscu wystąpienia urazu.

Przeszczep może również przyjąć formę wycięcia uszkodzonej chrząstki oraz wszczepienia powierzchni chrzęstno- kostnej w miejsce wystąpienia urazu, która zostaje pobrana z najmniej obciążonych miejsc kości udowej.

Rehabilitacja po leczeniu chirurgicznym

Program rehabilitacji jak http://www.sport-med.pl/leczenie/fizjoterapia po przeprowadzeniu zabiegu operacyjnego ma za zadanie zregenerować i naprawić zoperowaną chrząstkę. Istotną sprawą jest zastosowanie odciążenia kończyny (na okres od 6-8 tygodni) oraz zapewnienie regularnego, biernego ruchu w stawie (np. na szynie), który stabilizuje ilość płynu stawowego, regenerującego nową chrząstkę stawową).

W dalszych fazach rehabilitacji stosuje się metody, których celem jest przywrócenie całkowitego, prawidłowego ruchu w stawie kolanowym oraz odzyskanie siły mięśniowej kończyn.

Rehabilitacja (leczenie zachowawcze)

Leczenie zachowawcze stosuje się w przypadku wystąpienia urazów chrząstki I i II stopnia. Jednak warto zaznaczyć, że z powodu braku unaczynienia w chrząstce oraz odżywiania się płynem stawowym, metoda ta nie daje dużych możliwości regeneracyjnych. Leczenie zachowawcze zazwyczaj polecane jest pacjentom, którzy na co dzień są mało aktywni.

Rehabilitacja składa się z ćwiczeń, których zadaniem jest normalizacja dystansu mięśni, które otaczają kolano, całkowite wyleczenie urazów powstałych w przyszłości, nauka pacjenta w jaki sposób wykonywać prawidłowe obciążanie kończyn. Często stosowane są też zabiegi fizykoterapii, których celem jest zmniejszenie powstałego bólu oraz działanie przeciwzapalne.